Tekst: Nadine Dieleman – Fotografie: De Griekse Gids
Dit als een eenvoudige beschrijving van een doordeweekse dag in het traditionele dorpje Vori. Een sfeerbeeld van een land waar men kan thuiskomen op vakantie.
Acht uur ’s morgens op het dorpsplein in Vori. Het is een geroezemoes tot en met. De moeder van de bakker is gisteren overleden. De kerkklokken meldden dit nieuws gisterenmiddag reeds. Regelmatig, tot zonsondergang, wordt de doodsklok geluid en het nieuws gaat rond als een lopend vuurtje. Het merendeel van de mensen is gisteren reeds gaan groeten. Men ziet de mensen dan ook met een kaars in de hand richting het ouderlijk huis van de bakker wandelen. Indien de persoon aan een natuurlijke kwaal overleden is en de doodsoorzaak door de huisarts kan vast gesteld worden, dan wordt de overledene thuis opgebaard. Het is de komende en de gaande man bij hen thuis. Er wordt een kaars aangestoken en er wordt gegroet. Iedereen krijgt een koffie of frisdrank aangeboden en een koekje. De hele tijd wordt er “dat God haar vergeeft” ( o Theos na tin sigoresei) gewenst. De stoelen staan tot op straat en zijn zelden leeg. ’s Nachts is het enkel de dichte familie die blijft waken met de deuren open, de geest moet kunnen vertrekken en mag niet opgesloten zijn in het aardse verblijf. ’s Morgens begint dit tafereel terug, diegenen die niet aanwezig konden zijn de avond ervoor, of nog niet ingelicht waren, komen nog net voor de begrafenis langs om te groeten. Het overlijden is het gespreksonderwerp van de dag.
Een half uurtje later komt de postbode toe. Zonder uniform en met zijn eigen wagen. Het dichtsbijzijnde postkantoor is op 5 km van hier. Hier in Vori komt de postbode dagelijks langs. In de verder gelegen dorpen komt hij twee tot drie keer per week langs. Hij is alleen voor alle dorpen binnen een straal van ruim 15 kilometer van Timbaki. Een iets oudere man staat op en gaat hem tegemoet. Een blij weerzien, kalos irthes. De man is net terug in Vori na een verblijf van 3 maand in Athene. Even de postbode inlichten dat zijn brieven en rekeningen niet meer via zijn schoonbroer opgevolgd zullen worden, maar dat hij ze zelf zal opvolgen. Het schriftje van de postbode komt boven en de namen worden gecontroleerd. Diegenen die een postbus huren krijgen hun post daar geleverd. De huizen die op de weg van de postbode staan, krijgen meestal hun post ter plekke. De rest van de brieven wordt als post restante in een kartonnen doos gestopt en ieder moet maar zelf naar het café komen om zijn post daar op te halen.
Het is en blijft hier nog steeds de traditie dat de kinderen genoemd worden naar de grootouders. Het eerste kind krijgt meestal de naam van een van de ouders van de bruidegom. Heel vaak heeft de kleinzoon de naam van de grootvader. De gekende scene van “My big fat Greek wedding” komt bij iedereen nu wel te voorschijn waar de ganse familie Nick heet. Voor de postbode een iets minder gemakkelijke opdracht. Aangezien er in de dorpjes nog steeds geen straatnamen zijn, moet de post op naam geleverd worden. Een eerste selectie gebeurt door het vernoemen van de vaders naam op de papieren. Dus de brief voor Nikos Papadopoulos van Georgos maakt het al duidelijk dat Nikos zijn vader Georgos is. Maar dan nog. Door het volhouden van deze traditie zijn er vaak nog verschillende mensen met dezelfde voornaam, familienaam en vaders naam. Opdracht dus voor de postbode om te onthouden wie familie heeft in Athene en post kan verwachten van zijn familie daar of wie zijn groenten naar Thessaloniki doorstuurt om daar te verkopen en facturen uit Thessaloniki kan verwachten. Ook nog even melden dat de electriciteitsrekening vaak op naam van de eigenaar staat ook al is dit ten laste van de huurder…. met ook hier alle gevolgen vandien.
De kompanie op het plein wordt groter. Een ongeschoren en op het eerste zicht onverzorgde man komt er bij. Hij wordt direct getrakteerd door de reeds aanwezige mensen. Wie eerst zit, trakteert. Een traditie waar men op staat. Ook als buitenlander wordt men vaak getrakteerd door de locale bevolking. Het terug trakteren is niet zo eenvoudig en is zeker niet iets voor dezelfde dag. Wie eerst zit, trakteert, ook al sluit men zich de volgende dag weer later aan bij de kompanie, de reeds aanwezigen trakteren. Een bijna hopeloze taak om dit te realiseren als (buitenlandse) vrouw. De hoffelijkheid gaat voor, de man betaalt.
Na de begroeting en gebruikelijke wensen, “ik wens u het leven toe (zoi se sas) met het standaardantwoord “dat u ook leven mag hebben (zoi na exete) gaat de conversatie verder. Deze ongeschoren man heeft enkele maanden geleden zijn zoon verloren in een verkeersongeval. Uit respect voor zijn verloren zoon scheert hij zich een heel jaar niet en gaat ook voor een gans jaar niet naar de kapper. Een traditie die niet alleen door de ouderen opgevolgd wordt, maar ook door jongeren. Sommigen blijven na dit rouwjaar een verzorgde baard houden voor gans hun leven uit respect voor hun verloren familielid. De vrouwen dragen zwart.
Deze namiddag gaan we op kraambezoek. Niet naar het hospitaal, wat dat is in Heraklion (65 kilometer van hier). Maar wel bij de mensen thuis. De vrouw blijft 40 dagen thuis na de bevalling. In Belgie en Nederland heeft zij bevallingsverlof en ouderschapsverlof. Ook hier kunnen de vrouwen over het algemeen bevallingsverlof opnemen. Insgelijks blijft het een algemene norm om 40 dagen thuis te blijven na de geboorte. Misschien doen ze dit uit bijgeloof om hun pasgeborenen te beschermen, infecties te voorkomen, ziekte te vermijden, … Maar even logisch nadenken en even vele jaren teruggaand in de tijd, is dit wel een heel gezonde regel die men toepast. Men leefde toen nog voornamelijk van de landbouw. En een mensenlichaam heeft toch wel 40 dagen rust nodig vooraleer men terug aan de fysische arbeid begint.
Vori, ons dorpje, www.vori-crete.com
Nadine Dieleman
Anesi tou Notou
+30/28920.91.422
Recente reacties